Brylanty – kamienie jubilerskie

Brylanty są symbolem trwałości, kobiecości, luksusu i oczywiście miłości. Swoją historię zaczynają jednak jako... bryłki węgla ukryte głęboko we wnętrzu ziemi. Tam, pod wpływem ogromnego ciśnienia i wysokich temperatur, rozpoczyna się niezwykły, trwający często miliony lat, proces krystalizacji. Tak formuje się diament - jeden z najtwardszych materiałów naturalnie występujących na naszej planecie. Pod wpływem procesów tektonicznych, diamenty powoli wędrują w kierunku powierzchni ziemi, skąd wydobywa je człowiek. Na tym etapie surowy diament w niczym nie przypomina połyskującego magicznie klejnotu, jaki znamy. Ma postać większych lub mniejszych kryształów, zwykle o ośmiu, rzadziej sześciu niezbyt równych, zaokrąglonych ścianach. Na tym etapie kończy się działanie sił natury, a rozpoczyna się praca specjalistów, artystów i szlifierzy, których zadaniem jest doprowadzenie diamentu do korony pierścionka zaręczynowego.

W fachowej terminologii przyjmuje się, że brylantem jest wyłącznie diament formy okrągłej z pełnym szlifem brylantowym. Na co dzień w języku potocznym, ale także w handlu, brylantami bywają określane wszystkie oszlifowane diamenty.

Pełny szlif brylantowy składa się z 58 powierzchni - 56 faset, tafli i koletu. W górnej części kamienia znajduje się okrągła rondysta, co najmniej 32 fasety i tafla, w dolnej części jest co najmniej 24 fasety i kolet.

Diament nierzadko musi stracić w obróbce nawet 50% swojej masy, aby uzyskał formę najdoskonalszego brylantu. Każde odstępstwo w symetrii negatywnie wpływa na wartość brylantu. Powodem jest zmiana ilości odbitego światła od powierzchni kamienia zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej. Blask diamentu, zwany brylancją związany jest wprost z odbiciem światła, jest czynnikiem który w znacznym stopniu determinuje wyjątkowy wygląd i wartość kamienia.

Określenie „nieoszlifowany diament” wskazujące osobę posiadającą duży talent i potencjał, wymagające znacznej pracy nad nimi zanim będzie można je wykorzystać. Pochodzenie tego terminu bierze się wprost z konieczności oszlifowania diamentu, który w naturze wygląda mało atrakcyjnie, jest matowy, niekształtny i chropowaty.

Oprawa brylantu

Duży wpływ na prezencję brylantu, a co za tym idzie biżuterii ma rodzaj zastosowanej oprawy. Współcześnie, najczęściej oprawia się stosunkowo małe diamenty o wielkościach od 0,03 do 0,15 karata. Około 70% diamentów oprawianych w biżuterii ma formę okrągłą.

Typowy brylant najczęściej osadzamy w krapach (zwanych potocznie łapkami). Rzadziej stosuje się oprawę kanałową (channel setting) lub wprost „zatapia się” w kruszcu (pave setting). Diamenty najpiękniej prezentują się w oprawie platynowej lub z białego złota palladowego.

Ponadczasowa oprawa typu „chaton”, zwana potocznie szatonową to zakucie brylantu w ośmiu krapach. Tradycjonaliści uważają, że taka oprawa zapewnia pewne i trwałe osadzenie kamienia w biżuterii, chroniąc diament przed wypadnięciem. Potrzeba okazała się jednak matką wynalazków, dlatego dziś możemy podziwiać brylanty oprawiane zarówno w 6, 4 a nawet 2 krapy. W Salonach Jubilerskich Sezam, Klienci najczęściej wybierają pierścionki zaręczynowe z brylantami oprawionymi w czterech lub sześciu „łapkach". Prócz ponadczasowego wyglądu, zaletą tej oprawy jest fakt, że do kamienia z różnych stron trafia dużo światła i rozświetla go pełnym blaskiem.

Oprawa pełna – to inny typ zakucia brylantu, który osłania cała jego rondystę. Zaletą tej oprawy jest bardzo duże bezpieczeństwo kamienia, wadą zaś jest fakt, że do brylantu dociera mniej światła, co skutkuje zmniejszonym blaskiem klejnotu.

Oprawa kanałowa ma zastosowanie w pierścionkach, gdzie kamienie ułożone są w rzędzie. Channel setting osłania rondystę brylantu z dwóch przeciwległych stron. Zaletą tej oprawy jest duża ilość światła dostarczana do brylantu.

Oprawa micro pave to bardzo duża ilość niewielkich brylantów umiejscowionych bardzo blisko siebie. W ten sposób refleksy światła nakładają się na siebie, a pierścionek lśni efektownym blaskiem – niczym jednorodnie gładka powierzchnia. Kamienie muszą być oprawione z perfekcyjną dokładnością, pod mikroskopem, aby granice pomiędzy brylantami były niewidoczne.

Szlify fantazyjne

Nie każdy diament musi zostać brylantem. Kamienie te szlifuje się także w inne kształty takie jak markizę, owal, gruszkę (potocznie nazywaną łezką), serce, bagietę czy princessę. W ten sposób otrzymujemy piękny diament, nadajemy mu blask i jednocześnie zachowujemy jego maksymalną masę.

Przykładowo nieoszlifowany diament, który w szlifie brylantowym będzie miał masę 0,5 karata, może być aż o 50% większy, jeśli zdecydujemy się na szlif np. w kształcie gruszki. Różnicę w masie diamentów najlepiej zobrazuje tabela:

Certyfikaty

Pierwszym instytutem certyfikującym diamenty był:

•     GIA (Gemological Institute of America), powstał w USA w 1935 roku.

Inne, uznane na całym świecie jednostki powołane do fachowej oceny diamentów to:

•     IGI (International Gemological Institute w Antwerpii),
•     HRD (Hoge Raad voor Diamanten w  Anterwpii).

Instytuty te posiadają swoje laboratoria na wszystkich kontynentach i ich certyfikaty są uznawane w obrocie międzynarodowym i uważane za niezbędny element każdej transakcji. Certyfikat wydany przez jeden z tych trzech instytutów zawiera kompleksowy opis jakości diamentu i gwarantuje, że oferowany kamień nie jest imitacją ani syntetykiem.

Dla bezpieczeństwa obrotu, certyfikowane diamenty są zabezpieczone w jeden z poniższych sposobów:

•     na rondyście diamentu znajduje się wypalona laserem inskrypcja z numerem certyfikatu
•     diament jest umieszczony w specjalnym (niemożliwym do otwarcia bez trwałego uszkodzenia) opakowaniu z numerem certyfikatu.

Certyfikat handlowy

Ze względu na długi czas trwania procedur oraz koszty certyfikaty GIA, IGI lub HRD stosuje się w przypadku kamieni o większej wartości. Najczęściej przy zakupie biżuterii z brylantami otrzymają Państwo certyfikat uwierzytelniający szlachetne kamienie wystawiony przez producenta lub sprzedawcę biżuterii. Certyfikat taki powinien zawierać informacje na temat rodzaju, masy, barwy, czystości oraz rodzaju szlifu kamieni wykorzystanych do ozdobienia biżuterii, a także masę biżuterii, rodzaj i próbę kruszca. Ten dokument, opieczętowany i podpisany przez uprawnionego rzeczoznawcę, potwierdza jakość i autentyczność nabywanej biżuterii.

Elementy każdego certyfikatu

Przy określaniu wartości i certyfikowaniu diamentów określa się podstawowe parametry diamentu takie jak:

•     masa (carat),  
•     barwa (color),
•     szlif (cut),
•     czystość (clarity).

Mają one zasadniczy wpływ na cenę diamentu. Parametry te oznacza się jako 4C.
Oprócz tego w certyfikatach mogą się znajdować informacje o wymiarach, fluorescencji, mapa wewnętrznych i zewnętrznych charakterystyk itd.